W Wielkiej Brytanii, tak samo jak w Polsce, legalna praca na umowę wiąże się z szeregiem praw i benefitów, do których zaliczyć możemy także świadczenie emerytalne. Po przepracowaniu odpowiedniej ilości lat oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego pracownicy mają prawo do skorzystania z comiesięcznych wypłat środków emerytalnych zgromadzonych wskutek wieloletniego odprowadzania składek. Mimo że sama idea wypłacania świadczenia jest w wielu państwach taka sama, to jednak możemy zaobserwować większe i mniejsze różnice w systemie naliczania i wypłacania emerytury. Jak to wygląda w Anglii? Co powinieneś wiedzieć o emeryturze w Wielkiej Brytanii? Czy system emerytalny w Wielkiej Brytanii bierze pod uwagę także Polaków, którzy po wielu latach pracy na wyspach zdecydowali się powrócić do ojczyzny?
System emerytalny w Wielkiej Brytanii – zasady i funkcjonowanie
Publikowane w internecie informacje o brytyjskim systemie emerytalnym są dla wielu osób niejasne lub trudno im przełożyć tę wiedzę na ich osobistą sytuację. To prawda, że zasady i benefity systemu emerytalnego w Wielkiej Brytanii mogą z początku wydawać się nieco skomplikowane, jednak po zagłębieniu się w ten temat można zauważyć nieco podobieństw do polskiej emerytury. Na Wyspach świadczenie emerytalne opiera się bowiem na trzech filarach, do których możemy zaliczyć:
- State Pension,
- Personal Pension,
- Workplace Pension.
Po osiągnięciu odpowiedniego wieku emerytalnego brytyjski system emerytalny wymaga, aby pracownik sam złożył wniosek o przyznanie emerytury. Jest to jedna z zasadniczych różnic pomiędzy polskim a angielskim świadczeniem, ponieważ w Polsce emerytura jest przyznawana automatycznie. Czy istnieją jeszcze jakieś różnice? Na czym polega każdy z wymienionych wyżej filarów? Jak dokładnie wygląda emerytura w wielkiej Brytanii – co warto wiedzieć?
Jak działa system emerytalny w Wielkiej Brytanii?
Osoby, które chcą pobierać brytyjską emeryturę pracowniczą i płaciły składki emerytalne, muszą mieć na uwadze, że istnieją filary, z których każdy ma nieco inną formę nadawania praw do wypłaty danej części świadczenia. Aby lepiej zrozumieć tę kwestię, należy przyjrzeć się, jak dokładnie zbudowany jest system emerytalny w Wielkiej Brytanii.
- State Pension (New State Pension)
State Pension możemy przyrównać do świadczenia wypłacanego przez polski ZUS. Jest to bowiem emerytura państwowa wypłacana dla wszystkich, którzy przepracowali odpowiednią ilość lat i opłacali w tym czasie National Insurance. Aby móc otrzymać minimalny wymiar tego świadczenia trzeba przepracować 10 lat. Warto jednak zaznaczyć, że nie musi być to okres przepracowany pod rząd. Całość New State Pension przysługuje natomiast pracownikom, którzy przepracowali minimum 35 lat. O jakich kwotach mówimy? W 2023 roku pełna State Pension to 203,85 funty na tydzień wypłacane z czterotygodniowym opóźnieniem, co oznacza, że świadczenie wpływa po upływie każdych czterech tygodni, nie natomiast z wyprzedzeniem.
- Personal Pension
Z racji tego, że emerytura państwowa nie jest zbyt wysoka, to większość osób pokłada nadzieję w Personal Pension. Jest to swojego rodzaju prywatna emerytura w UK. Możesz odkładać w funduszach emerytalnych bądź w towarzystwach ubezpieczeniowych. Z reguły firmy te jednocześnie inwestują pieniądze w różnego rodzaju akcje i obligacje lub nawet w nieruchomości, aby zgromadzić jak najwięcej pieniędzy na Twoją przyszłą emeryturę. W tym wypadku wysokość świadczenia emerytalnego opartego na tym filarze jest zależna od wysokości odkładanych składek.
- Workplace Pension
Możemy spotkać się także z nazwą Company Pension lub Occupational Pension. W tym wypadku to pracodawca jest odpowiedzialny za pobieranie określonego procenta z pensji pracownika i odkładania tych środków w określonym funduszy emerytalnym. Co więcej, podmiot zatrudniający również dokłada do Workplace Pension pracownika – obecnie pracodawca płaci 3%, a pracownik 5% od kwalifikującej się kwoty zarobków.
Jak wynika z ustawy emerytalnej Workplace Pension jest obowiązkowa wobec wszystkich pracowników, którzy ukończyli 22. rok życia oraz zarabiają więcej niż 10 tysięcy funtów rocznie. Osoby, które nie osiągają takiego pułapu zarobków, również mogą skorzystać z takiego rozwiązania – muszą jednak poprosić pracodawcę o dopisanie do Workplace Pension. Warto także poruszyć aspekt pomocy państwa, ponieważ składki te nie są opodatkowane, co oznacza, że pośrednio również Wielka Brytania dokłada się do Workplace Pension poprzez rezygnację z należnych podatków w UK.
Wielka Brytania – wiek emerytalny i świadczenia emerytalne
Co ciekawe, system emerytury państwowej w Wielkiej Brytanii w 2016 roku przeszedł znaczne reformy, co wpłynęło także na obliczanie wieku emerytalnego. Z racji tego, że tak duże zmiany wprowadzane są stopniowo, możemy zauważyć pewne rozbieżności w zasadach dotyczących emerytury państwowej dla osób urodzonych w różnych latach. Wraz z obowiązującymi aktualnie przepisami ogólny wiek emerytalny na Wyspach to 68 lat zarówno dla kobiet jak i mężczyzn. Warto jednak zaznaczyć, że w wyniku reformy część osób otrzyma emerytury jeszcze na starych zasadach. Chodzi oczywiście o Basic State Pension oraz Additional State Pension, które były przyznawane na nieco innych zasadach, niż New State Pension. Aktualnie podstawowa emerytura państwowa przysługuje osobom w różnym wieku zaliczanym jako wiek emerytalny:
- osoby urodzone między 06.10.1954 a 04.05.1960 osiągają wiek emerytalny w 66. roku życia,
- pracownicy urodzeni między 05.05.1960 a 05.03.1961 również osiągną wiek emerytalny w 66. roku życia, jednak do świadczenia wliczać będą dodatkowe miesiące kalkulowane od daty urodzenia,
- zatrudnieni urodzeni między 06.03.1961 a 05.04.1977 mogą rozpocząć emeryturę w wieku 67 lat,
- wszystkie osoby urodzone po 06.04.1978 to pracownicy, którzy osiągną wiek emerytalny, mając 68 lat.
System emerytalny w UK – czy Polacy mogą otrzymać emeryturę z UK, będąc w Polsce?
Wiele osób zastanawia się, czy może pobierać brytyjską emeryturę państwową, firmową i prywatną przebywając w innym kraju, czyli np. w Polsce. Tak – niezależnie od miejsca pobytu można pobierać angielskie świadczenie emerytalne jeśli tylko zostały spełnione wszystkie wymagania dotyczące odprowadzania National Insurance, stażu pracy oraz wieku emerytalnego. Co ciekawe, można pobierać emeryturę nawet z kilku krajów jednocześnie, jeśli pracownik prowadził tam fundusz emerytalny bądź odprowadzał składki na państwową emeryturę.
Emerytura w UK jest więc dostępna dla Polaków, którzy postanowili np. na “stare lata” wrócić do ojczyzny. Jest jednak jedna sprawa, o której należy pamiętać. Chodzi oczywiście o konieczność złożenia wniosku o wypłatę emerytury. Można to zrobić osobiście, co wiąże się z koniecznością wizyty na Wyspach bądź można skorzystać z pomocy ZUS-u, który w naszym imieniu zwróci się do instytucji angielskich.
FAQ:
- Jaki jest wiek emerytalny w Wielkiej Brytanii?
Wiek emerytalny uprawniający do pobierania świadczenia emerytalnego to w 2023 roku 68 lat zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn. Z racji na wprowadzone w 2016 roku reformy, wiek ten dla niektórych pracowników obliczany jest inaczej.
- Kto może otrzymać New State Pension?
New State Pension, czyli emeryturę państwową mogą otrzymać osoby, które przepracowały minimum 10 lat, choć otrzymają wtedy tylko część kwoty. Pełne świadczenie dostępne jest po przepracowaniu 35 lat na Wyspach i po osiągnięciu wieku emerytalnego.
- Czy można pobierać brytyjską emeryturę, będąc w Polsce?
Tak, można pobierać emeryturę z Wielkiej Brytanii, mieszkając na stałe w Polsce lub w innym kraju. Należy jednak spełnić wymagania gwarantujące prawo do świadczenia i złożyć wniosek o przyznanie emerytury z UK.
